Als je een zak prachtige single estate bonen met citrus of chocoladetonen hebt gekocht dan wil je die smaken ook proeven in je koffie. In de Dutch Coffee Experiments gaan we een voor een in op alle variabelen die een rol spelen bij het zetten van de perfecte koffie. Vorige week kwam de maling aan bod. Deze week: de hoeveelheid koffie. Het lijkt zo eenvoudig, meer koffie = meer smaak. Een koffie waar je mond van samentrekt en je tanden spontaan geel uitslaan? Wellicht iets teveel koffie. Een koffie waar je je hand doorheen kan zien en die verdacht veel op licht getint water lijkt? Misschien kan je volgende keer beter iets meer koffie gebruiken. Toch luistert het als je écht alle unieke smaken uit een specialty koffie wilt halen een heel stuk nauwer.
Situatie #1: te weinig koffie – onderextractie
Als er te weinig koffie gebruikt is dan merk je dat al tijdens het zetten zelf. De laatste druppels uit je Dutch Coffee maker zijn altijd erg licht van kleur maar als de kleur halverwege de zet al uit de druppels verdwenen is, is dat een goede indicatie voor onderextractie. Ook merk je het meteen aan de zetsnelheid. Bij een normaal afgestelde Dutch Coffee maker zal de koffie met minder koffie sneller doorlopen. Dit betekent dat er minder lang contact is tussen elke druppel en de koffie waardoor de smaak- en cafeïne overdracht automatisch minder is.
In de smaak merk je dat de zware tonen uit de koffie niet goed zijn meegekomen. Net als een goed gecomponeerd muziekstuk komt een koffie pas echt tot zijn recht door het samenspel van zware ondertonen en licht fruitige, complexe boventonen in de smaak. Overheersen de lichte tonen in de koffie en zou die naar jouw smaak kunnen profiteren van een wat krachtigere body? Wellicht is het dan een goed idee om de volgende keer een paar gram koffie meer te gebruiken.
Situatie #2: te veel koffie – overextractie
Too much of a good thing.. We kennen het allemaal, per ongeluk teveel bonen gemalen, geen zin telkens opnieuw te zetten, of gewoon fan van gitzwarte koffie, soms is de verleiding erg groot om het koffiereservoir zo vol te proppen dat er nog net een filtertje bovenop kan. Los van het feit dat het water hierdoor dusdanig langzaam doorloopt dat het ijs onmogelijk de hele zet kan koelen waardoor alsnog oxidatie optreedt, is dit ook desastreus voor de smaak.
In een te sterk gezette koffie is nagenoeg alle originele smaak verdwenen en overheersen de diepe ondertonen de smaak compleet. Een heerlijk fruitige koffie zoals onze Limu krijgt daardoor overheersende grondtonen die het citrus compleet verdringen, en krijgt als je het heel bot maakt zo’n as-smaak dat het lijkt alsof je je asbak in het koffiefilter hebt geleegd. Ook achteraf de koffie extra verdunnen met water kan de smaak in deze situatie niet meer redden.
De Gulden Middenweg
Zoals met alles is het zetten van perfecte koffie een eeuwige zoektocht naar de ideale balans tussen alle smaken. Dit is een zoektocht waar sommige baristas het grootste gedeelte van hun dag mee bezig zijn en voor koffieliefhebbers een leuke hobby. Dit betekent natuurlijk niet dat er voor de gewone koffiedrinker niks te winnen is door te spelen met de hoeveelheid koffie. Het is de makkelijkste variabele om mee te spelen en wellicht herken je in dezelfde koffie die je al jaren drinkt hele nieuwe smaken die je daarvoor nog nooit proefde.
De manier waarop wij dit doen is als volgt. We zetten eerst een hele lichte zet met duidelijk te weinig koffie. Doordat de diepe tonen niet in de koffie zitten is het makkelijk om te proeven welke lichte tonen de koffie rijk is, en waar we op moeten letten voor de beste balans. Dan zetten we een zet die íets aan de zware kant is. Te zwaar en je proeft alleen grondtonen, maar net iets aan de zware kant geeft wel een goed beeld van de diepe tonen. Dan gaan we zoeken naar de gulden middenweg waarin zowel de diepe als de lichte tonen samen tot hun recht komen. Hier leiden de smaak en de geur want per boon verschilt het waar de perfecte balans te vinden is.
Volgende weken zullen we nog ingaan op de doorloopsnelheid van de koffie, de temperatuur van het zetproces, de branding en natuurlijk de koffiesoorten. Hierna begint de echte wetenschap wanneer we de interactie tussen alle afzonderlijke variabelen zullen onderzoeken. Wat doet de hoeveelheid koffie met de ideale grind size? En is een zwaarder gebrande boon lekkerder als hij sneller doorloopt? We laten het jullie graag in geuren en kleuren zien. Zelf al een idee wat het met de smaak zou doen, of opmerkingen en vragen over deze post? We lezen het graag in de reacties onder dit blog.
Tot volgende week!